Open access uitgevers

Steeds meer nieuwe wetenschappelijke uitgevers kiezen open access als exclusief businessmodel. De meeste van deze uitgevers, zoals Copernicus, PLoS, Biomed, Frontiers, MDPI en PeerJ, kennen nog geen lange traditie. De publicatiekosten (APC’s) liggen onder het marktgemiddelde van 1.500 euro.

Daarnaast publiceren steeds meer grote en traditionele uitgevers pure open access tijdschriften. Deze titels worden naast de bestaande abonnementen geëxploiteerd. Voorbeelden zijn: Springer, Elsevier  Wiley, Taylor & Francis group, Nature Publishing, SAGE en Oxford University Press.

Directory of Open Access Journals

Het merendeel van de open access tijdschrifttitels is te vinden in de Directory of Open Access (9.400 tijdschriften) De DOAJ streeft ernaar alle titels in de DOAJ te voorzien van het kwaliteitskeurmerk DOAJ Seal.

Directory of Open Access Books

De Directory of Open Access Books (DOAB) verwijst naar open access boeken op de websites van de uitgevers. Het gaat om peer reviewed boeken die alle gepubliceerd zijn onder een open licentie (merendeels CC- licenties), dus boeken die 'free to read' en 'free to share' zijn. Januari 2017 bevat DOAB 6.500 boeken van 175 uitgevers.

OASPA

Veel open access uitgevers zijn verenigd in OASPA, Open Access Scholary Publishers Association.

Aantallen publicaties in 2016

In 2016 werden de volgende aantallen artikelen van Nederlandse auteurs, zowel in de rol van corresponding en als co-auteur, gepubliceerd bij de volgende uitgevers met een open access model:

Deze data zijn voor het laatst bijgewerkt op 9 november 2016. Er kunnen geen rechten worden ontleend aan deze tabel.

Open access uitgevers met een dubieuze reputatie

Er zijn partijen die het open access uitgeefmodel misbruiken met als enige doel om geld te verdienen. Deze uitgevers vragen Author Processing Charges (APC’s) zonder hiervoor fatsoenlijke redactionele diensten en peer review te organiseren. Raadpleeg de sectie kwaliteit op deze website om een overzicht te krijgen van de mogelijkheden om de kwaliteit van een tijdschrift te beoordelen.

Landelijke open access overeenkomsten

In de periode 2015-2018 zullen in Nederland als uitvloeisel van het beleid van staatssecretaris Dekker met de grote multidisciplinaire wetenschappelijke uitgevers onderhandelingen gevoerd worden over nieuwe contracten. Inzet is het maken van afspraken over de transitie naar open access. De onderhandelingen worden gevoerd in nauwe samenwerking tussen de VSNU en UKB (het samenwerkingsverband van universiteitsbibliotheken en de Koninklijke Bibliotheek). Koen Becking (Tilburg University) en Gerard Meijer (Radboud Universiteit Nijmegen) zijn daarvoor door het Algemeen Bestuur van de VSNU als bestuurlijke 'trekkers' aangewezen.