Repositories

Wat zijn repositories?

Veel wetenschappelijke instellingen die voorstander van open access zijn, slaan de publicaties van hun wetenschappers op in wereldwijd vrij toegankelijke databanken. Een dergelijk online archief heet een repository. Het publiceren van wetenschappelijke informatie in repositories wordt wel de groene route naar open access genoemd. Een andere term hiervoor is self-archiving.

Alle Nederlandse universiteiten, de meeste hbo-instellingen en een groot aantal onderzoeksinstituten hebben een repository.

HBO Kennisbank

De publicaties van 25 hogescholen zijn toegankelijk via HBO Kennisbank. Dit betreft ruim 51.000 (oktober 2018) onderzoekspublicaties en afstudeerproducten.

NARCIS, de nationale wetenschapsportal

In NARCIS ((www.narcis.nl) kunt u alle Nederlandse repositories in één keer met één zoekactie raadplegen. NARCIS, met inmiddels 644.000 (oktober 2018) open access publicaties, is de grootste nationale portal voor iedereen die informatie zoekt over wetenschappers en hun werk. Ook de onderzoekspublicaties van HBO Kennisbank zijn via NARCIS vindbaar. Het wordt gebruikt door wetenschappers, studenten, journalisten en medewerkers in het onderwijs, de overheid en het bedrijfsleven.

Uw publicatie aanleveren voor de repository

Wilt u uw publicatie laten opnemen in de repository van uw instelling? Neem dan contact op met de contactpersoon van uw instelling in NARCIS. Voor publicaties in de repositories van de hbo-instellingen kunt u meer informatie vinden op de website van HBO Kennisbank.

Uitgevers en self-archiving

Veel uitgevers staan self-archiving toe. De auteur mag zijn publicatie in de repository van zijn instelling beschikbaar stellen. Soms mag de publicatie direct open en online in de repository, soms moet er een embargoperiode in acht worden genomen. Sommige uitgevers staan het niet toe dat u uw publicatie in een repository openbaar maakt. Nietemin is het mogelijk met de uitgever te onderhandelen en maatwerkafspraken te maken. Het beleid van uw universiteit of uw vakgroep speelt hierbij ook een rol. Een algemeen advies is om zorgvuldig met uw auteursrecht om te gaan en om u vooraf goed te laten informeren. Op de website SherpaRomeo vindt u informatie over wat een uitgever toestaat.

Nederlandse Auteurswet

Vanaf 1 juli 2015 geeft de Nederlandse Auteurswet wettelijk invulling aan de behoefte van wetenschappelijke auteurs om de resultaten van hun onderzoek in open access wereldwijd beschikbaar te stellen. Wetenschappelijke artikelen, waarvoor het onderzoek geheel of gedeeltelijk op kosten van de overheid heeft plaatsgevonden, mogen na verloop van een 'redelijke termijn' door de auteur in open access worden geplaatst. Van dit recht kan door de auteur geen afstand meer worden gedaan, indien de Nederlandse wetgeving op de overeenkomst met de uitgever van toepassing is. De exploitatiehandelingen moeten geheel of in overwegende mate in Nederland plaatsvinden.

Praktische tools en hulpmiddelen auteursrecht

SURF heeft diverse praktische tools ontwikkeld waarmee auteurs kunnen bepalen welke auteursrechten ze overdragen aan de uitgever en hoe ze afspraken over hergebruik van materiaal kunnen vastleggen. Tevens hebben veel universiteiten een auteursrechtenplatform ingericht.